NB afhankelijk van de wensen, voorkennis en ervaring van de participanten kan een traject worden aangevuld met theorie- of praktijkmodules.
I. Ontwikkeling van protocol hoogbegaafdheid
Er zijn nog heel veel vragen rondom (het leren van) hoogbegaafden en hun ontwikkelingsbehoeften. Aandacht vragen voor hoogbegaafden op school is pas recent breder geaccepteerd. De meeste docenten hebben in hun opleiding hierover niets meegekregen. Een protocol hoogbegaafdheid biedt de school een kader voor beleid en aanpak. Tegelijk draagt een protocol bij aan een schooleigen gemeenschappelijk discours dat acceptatie in den brede – en dus een effectieve aanpak in het belang van de leerling – bevordert. Tot slot biedt een protocol duidelijkheid over wat iedereen van elkaar kan verwachten, en waardoor iedere casus op grond van gelijke principes wordt behandeld.
Het traject draagt bij aan professionalisering en expertiseontwikkeling binnen de school en levert een schooleigen protocol op als leidraad binnen de school voor de omgang en begeleiding van hoogbegaafde leerlingen.
II. Hoogbegaafdheid & schoolbeleid
Het zijn de docenten die het verschil maken, maar ondersteuning vanuit de schoolleiding helpt de docent natuurlijk wel. Een beleidsplan opgesteld door een goed samengestelde werkgroep, is de eerste stap naar succesvolle implementatie. Maar beleid rondom hoogbegaafdheid vraagt nog meer dan een goed plan.
Het traject beleidsplan hoogbegaafdheid levert de school beleidsvoornemens op vastgelegd in een plan van aanpak, implementatieplan, professionaliseringsplan, evaluatieplan en projectplan pilots in de school.
III. Training compacten en verrijken
Docent die in het kader van passend onderwijs hun eigen methode willen compacten om ruimte te maken voor verrijking of voor meer differentiatie, krijgt hiervoor de nodige kennis en begeleiding aangereikt. Door de directe toepassing op de eigen lesmethode en de wisselwerking met collega’s ontwikkelt de docent een rijk handelingsrepertoire in leerstofaanbod, leerstofverwerking en lesplanning ook voor hoogbegaafden.
De docent kan na afloop het verwerkingsniveau van de opdrachten in de methode identificeren. Hij kan zo de leerling op maat bedienen en zijn les daarop inrichten.
NB de module kan worden gevolgd door een groep docenten van verschillende vakken binnen een school of door een groep vakgenoten van verschillende scholen.
IV. Supervisietraject individuele leerlijn
Aan de hand van een casus van een (vastgelopen) hoogbegaafde leerling uit de eigen school worden docenten begeleid in het uitzetten, bewaken en bijsturen van een complete individuele leerlijn naar het examen. Relevante onderwerpen als onderpresteren, motivatie, (gebrek aan) metacognitieve kennis en vaardigheden of zwak ontwikkelde executieve functies komen zo aan de orde naast ook praktische zaken als het opstellen van een individuele PTA, versneld examen doen of gespreid examen doen.
De docent breidt aan de hand van een eigen casus zijn handelingsrepertoire uit in het aanbieden van passend onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen en kan deze kennis en ervaring delen met collega’s binnen de school.
De leerling krijgt passende hulp waarmee vastlopen of schooluitval kan worden voorkomen. Tevens leert de leerling wat hij nodig heeft om succesvol onderwijs te volgen.
V. Supervisietraject signaleren en aanpak onderpresteren
Aan de hand van casussen van ‘de luie leerling waar veel meer in zit’ of ‘de gepushte leerling’ of ‘de eigenwijze leerling’ uit de eigen school worden docenten getraind in het signaleren van latent hoogbegaafde leerlingen. Met behulp van theorie over en inzicht in hoogbegaafdheid wordt een aanpak gekozen en uitgewerkt. Deze aanpak wordt geëvalueerd en bijgesteld. Daarnaast krijgt de docent handreikingen om (ongewenst) gedrag te duiden en om dit gedrag om te buigen in het belang van de ontwikkeling van de leerling.
De docent vergroot zijn handelingsrepertoire in professionele omgang met hoogbegaafde leerlingen die niet vanzelf op zijn eigen niveau presteert, en kan deze kennis delen binnen de school.
De leerling krijgt passende hulp waarmee vastlopen of schooluitval kan worden voorkomen. Tevens leert de leerling wat hij nodig heeft om succesvol onderwijs te volgen.
VI. Supervisietraject omgaan met hoogbegaafde leerlingen
Veel hoogbegaafde leerlingen in het voortgezet onderwijs zijn helemaal niet bij hun docenten in beeld. Kennis over en inzicht in hoogbegaafde leerlingen en hun gedrag op school is een ingang om deze leerlingen te signaleren. Gaande de weg wordt aan de hand van eigen in te brengen casussen adequate reacties op (irritant) gedrag van hoogbegaafden verkend en geoefend.
De docent is zich bewust van zijn eigen predispositie jegens hoogbegaafdheid. De docent heeft inzicht in de relatie tussen zijn eigen gedrag en dat van de hoogbegaafde leerling. De docent heeft zijn handelingsrepertoire uitgebreid.
De leerling voelt zich gezien en kan daardoor beter tot zijn recht komen op school. Tevens leert de leerling wat hij nodig heeft om succesvol onderwijs te volgen.
VII. Training lesgeven in hogere denkvaardigheden
De eigen lesmethode biedt de docent een handig hulpmiddel om de vakdoelen te realiseren en de leerlingen de eindtermen en het centraal examen te laten halen. Maar het volgen van de methode kan de docent ook als last of beperking ervaren, omdat de methode logischerwijze mikt op de gemiddelde leerling. In de training ‘lesgeven in hogere denkvaardigheden’ wordt de docent geleerd om de methode en ander materiaal te gebruiken in plaats van te volgen. Aan de hand van theorie over denkniveaus, niveaus van vragen en leerstijlen ontwikkelt de docent een beter inzicht in zijn eigen lesmethode en ervaart hij hoe hij de methode – met kleine aanpassingen – kan gebruiken in dienst van zijn lesplanning.
De docent breidt zijn handelingsrepertoire uit in gedifferentieerd lesgeven ook op hoger denkniveau, zodat het onderwijsaanbod voor vwo+-leerlingen en hoogbegaafden niet alleen meer (van hetzelfde) is, maar meer passend bij de onderwijsbehoeften van meer- en hoogbegaafden.
Vindt u niet wat u zoekt?
Kijkt u verder bij de theorie- of praktijkmodules of stel uw vraag direct.
MetisMatters 