Summatief & formatief toetsen

“Idealiter zou de examenopgave een directe weerspiegeling moeten zijn van de beoogde bijdrage van het onderwijs aan de vorming van de leerlingen.”

C.M.J. Sicking, Het eindexamen in de vernieuwde tweede fase p.192

“In het algemeen wordt erkend dat de les- en toetspraktijk zich slechts richt op een beperkt deel van deze doelstellingen. Door de verwoede pogingen om het ‘zelfstandig lezen’ te realiseren en het niet of nauwelijks terugkomen van de domeinen B en C in het CE, heeft één (belangrijk) deel van het vak, de taalbeheersing, vrijwel al het andere in de praktijk van de klas (teaching to the test) verdrongen.”

Rapport Verkenningscommissie p. 81

“We toetsen teveel en doen te weinig met de resultaten.”

“Ik merk dat leraren een zekere opluchting ervaren als ik vertel over toetsen in dienst van het leerproces.”

Karin Heij, directeur ICT in Toets! nr. 1

Toetsing en leerattitude: “Meneer, moeten we dit kennen voor de toets?”

“De docent krijgt de leerling die hij verdient.” In het Nederlandse onderwijs staan toetsen centraal, omdat wij de (overgangs-)beoordeling vrijwel geheel baseren op de gemiddelde cijfers behaald op de toetsen. Logisch dat de leerling zich dus sterk richt op de – door de docent en het CvE te maken – toetsen. De leerling levert, wat de docent of het CvE van hem vraagt. Zo heeft de opzet van de toets dus een sterk vormende waarde. Het bepaalt de intrinsieke motivatie, het bepaalt de te ontwikkelen executieve functies, het bepaalt de inzet en het bepaalt wat de leerling kent en vooral ook hoe hij met die kennis wel/niet kan omgaan.

Van zesjescultuur tot excellentie

Zesjescultuur app “Want school is allang niet meer het enige wat onze toekomstdroom zal helpen te vervullen. [….] Ik had ervoor kunnen kiezen om niet te solliciteren op een bijbaantje als blogger, zodat alle tijd die overblijft aan school besteed kan worden. Maar had ik daar daadwerkelijk meer aangehad? Ik denk het niet.”

@Anne, Wél gemotiveerd. 7Days, 25 april 2014

Elk toetsbeleid met aandacht voor de vorm, opzet, determinatie en de plaats ervan in het leerproces is sterk sturend op de inzet en studiehouding en dus uiteindelijk op het leerrendement. Maar zolang:

het toetscijfer een eindstation is ipv een onderdeel van het leerproces
compensatie van cijfers binnen een vak grenzeloos is
een cijfer voor een (groot) deel gebaseerd is op reproductie van losse feitenkennis
de toets maar een beperkt deel van de vakdoelstellingen bevraagt
de toetsvorm grosso modo ingeperkt wordt door papier en tijd
de lerarenopleidingen binnen het al overvolle programma amper tijd kunnen besteden aan toetsontwikkeling (het is een vak apart)

kan het onderwijs niet volhouden dat rapportcijfers het niveau en de ontwikkeling (van talenten) van de leerling weergeven. Logisch dat leerlingen dan hun ontplooiing buiten school zoeken.

Zodra een sectie de ruimte krijgt om tijd te investeren in toetsbeleid en toetsontwikkeling, zal dat direct effect hebben op de inzet, motivatie en resultaten van de leerling.

Meer weten

Toetsspecial Kennisnet http://toetswijzer.kennisnet.nl/html/leren_van_toetsen/default.shtm

Professionalisering

MetisMatters adviseert en ondersteunt graag de docent(en) die aan de slag willen met toetsbeleid in relatie tot leerrendement, differentiatie en motivatie. Dat kan via theorie-, praktijk- of trainingsmodules. U kunt ook naar eigen behoefte combinaties maken. Het aanbod wordt aangepast in overleg aan de specifieke wensen en context van de docent(en) en de school.