Hoogbegaafdheid & IQ

Wat zegt een IQ-score over hoogbegaafdheid?

In Nederland wordt een IQ van 130 als ondergrens genomen voor hoogbegaafden. De vereniging Mensa hanteert een ondergrens van 140.

Bij een uitgebreid psychologisch-intelligentieonderzoek wordt naar meer gekeken dan alleen cognitieve capaciteiten. Bij zo’n breed onderzoek worden dus ook andere factoren dan IQ – iemands kennis en cognitieve capaciteiten – betrokken (vgl. Wat is hoogbegaafdheid, Mönks, 1985).

Met een TIQ (totaal IQ) van boven de 130 heb je een gegeven in handen als ‘bewijs’ van je hoogbegaafdheid. Testscores kunnen fluctueren, maar je haalt niet zomaar per ongeluk een veel hogere score. Hoogbegaafden kunnen wel makkelijk ineens heel laag scoren. Voor mij is zo’n breed onderzoek een hulpmiddel om inzicht in de situatie te krijgen.

Ik zie het cijfer vooral als indicatie voor de mate waarin iemand afwijkt van de norm.

FIGUUR 1 HOOGBEGAAFD EN IQ

‘Abnormaal’ hoogbegaafd?!

Tessa Kieboom maakt via een simpele gedachtesprong de noodzaak duidelijk dat hoogbegaafden op school iets van ons vragen.

Stel je hebt een leerling in de klas met een IQ van 132. Als het meezit, zit die leerling gewoon in een vwo-klas (gymnasium, technasium of TTO) en doet mee met de rest van de leerlingen.

Als we die 32 punten waarmee hij afwijkt van de normscore nu eens omklappen en dan bekijken wat wij een leerling bieden met een IQ van 68? Is er iemand die dan verwacht dat die leerling gewoon mee doet met de leerlingen in de VMBO basisklas?

Gelukkig is voor deze leerlingen het LWOO ingericht, waarin met extra financiën van de overheid meer individuele aandacht en begeleiding gegeven kan worden. In gesprek met de leerling en betrokkenen wordt steeds bekeken hoe de leerling zich optimaal kan ontwikkelen. Die zorg heeft een aantal hoogbegaafden ook nodig. Alleen in gemeenschappelijk overleg kan een antwoord gevonden worden op vragen als:

• hoe help je een leerling met een hoog IQ, maar (pre-)cito advies voor VMBOt?
• hoe help je een leerling die in het PO erg goed scoorde, maar in 2gym ineens helemaal onderuit gaat?
• hoe help je een leerling die prima cijfers haalt, maar geen aansluiting heeft in de klas?
• hoe help je een goede leerling die school oersaai vindt?
• hoe help je een leerling in de onderbouw goed scoort op exacte vakken, maar op de talen uitvalt?

MetisMatters helpt u graag verder. Kijk hier voor het aanbod of neem direct contact op.

Hoogbegaafd: Kenmerken

Ook zonder breed IQ-rapport kun je aan de hand van kenmerken een hoogbegaafde leerling in de klas opmerken. Als een leerling een onderzoeksrapport heeft, moet een resultaat van een TIQ boven de 130 altijd serieus genomen worden. Het geeft aan dat talentontwikkeling van een leerling aandacht van docenten moet vragen.