Sneller leren
De ‘tijdwinst’ die een hoogbegaafde ten opzichte van een gemiddelde leerling boekt, kun je verklaren op grond van hun verwerkingssnelheid: ze gebruiken meer en snellere verbindingen in het brein. Daardoor leren zij met:
- minder uitleg
- minder oefening
Volgens Jan Hendrickx, oprichter van het Leonardo-onderwijs, kunnen hoogbegaafden de stof van het gewone programma van de basisschool in 4 jaar doorwerken. 25%-rendement per lesuur wordt ook wel genoemd als indicatie van het tempo van een hoogbegaafde. Wanneer de reguliere stof wordt ‘gecompact’ komt er tijd vrij voor ander aanbod. Dat verrijkings- en verdiepend aanbod, moet bij voorkeur niet meer van hetzelfde, maar anders van inhoud en aanpak en doel zijn.
Andere leerstijl
Een hoogbegaafde leerling wordt immers wel blij, als er wordt geschrapt in voor hem onnuttige taken, maar daarmee wordt hij nog niet geholpen met zijn andere aanpak. Ertmer en Newby hebben in 1993 een onderzoek gedaan naar leerstijlen. De grafiek laat zien dat leerlingen met een hoge task knowledge (weten hoe) en een hoge cognitive processing (weten wat) steeds minder via gedragsstrategieën leren door oefenen, en door doen, en opschuiven via cognitivistische strategieën om te doorgronden hoe een theorie werkt en om die kennis te abstraheren (vgl. kenmerken hoogintelligente leerling), naar een constructivistische leerstijl gericht op het uitbreiden en verfijnen van de eigen kennis (vgl. kenmerken hoogbegaafde leerling).
21-century skills
Dit onderzoek uit 1993 heeft nog niet de plaats van connectivistische strategieën onderzocht. De beschrijving van het connectivisme sluit heel goed aan bij leerbehoeften van hoogbegaafden:
- leren gericht op ontwikkeling van het denken per se
- de expert als bron van kennis
- door gebruik van allerlei media ruimte om breed te oriënteren op een thema
- benadering van het grote geheel van beschikbare informatie, naar het detail van de gezochte toepassing
- vanuit een vraag/thema associëren door het leggen van verbindingen met nieuwe en eigen kennis
Andere doceerstijl
Hoogbegaafden zijn vaak sterke beelddenkers en hebben in het algemeen een sterkere werking van alle zintuigen. De 8-intelligenties van Howard Gardner bieden docenten een praktisch handvat om de lessen zo in te richten dat de stof om verschillende manieren binnenkomt en verwerkt kan worden. Dat verhoogt niet alleen het leerrendement van de hele klas, maar helpt ook de hoogbegaafden, die vaker een van de andere intelligenties extreem ontwikkeld hebben.
De praktijk van elke dag voor elke docent
Het is niet eenvoudig om vanuit de geboden theorie terug te keren naar de klas. Ook als er bij lezing al allerlei ideeën opborrelen, dan nog is er veel meer nodig om effectief hiermee aan de slag te gaan.
MetisMatters biedt scholing waarmee docenten begeleid en ondersteund worden in hun eigen schoolspecifieke aanpak en beleid.
Meer lezen?
Peggy A. Ertmer1,† and Timothy J. Newby, Behaviorism, Cognitivism, Constructivism: Comparing Critical Features from an Instructional Design Perspective
George Siemens, Connectivism; a learning theory for the digital age. International Journal of Instructional Technology and Distance Learning, 2(1) 2005
Leertheorieën: http://onderwijs-door-de-eeuwen-heen2.wikispaces.com/home
Howard Gardner http://www.arendlandman.nl/2009/12/meervoudige-intelligenties
MetisMatters 